An toàn hàng không cần tiếng nói trung thực từ buồng lái

Theo Reuters, chia sẻ bên lề hội nghị thường niên của IFALPA diễn ra ở Seoul ngày 4/4 vừa qua, ông Mansumitchai nhấn mạnh rằng việc rút kinh nghiệm từ các vụ tai nạn là chưa đủ để giảm thiểu các vụ tai nạn hàng không: “Chúng ta không thể chỉ học hỏi, rút kinh nghiệm từ những vụ tai nạn. Chúng ta cần phải rút kinh nghiệm từ cả những chuyến bay thành công mỗi ngày”.

Và theo ông Mansumitchai, điều này chỉ có thể đạt được thông qua các báo cáo đầy đủ, thu thập dữ liệu toàn diện và điều tra khách quan. Đây là nền tảng giúp ngành hàng không toàn cầu nâng cao độ an toàn suốt nhiều thập kỷ qua – nơi các cuộc điều tra nhằm rút ra bài học chứ không nhằm chỉ trích hay đổ lỗi.

Bên cạnh đó, phi công cần có quyền phản ánh những vấn đề có nguy cơ gây mất an toàn mà không lo bị ảnh hưởng tới cá nhân. Ông Mansumitchai cho rằng nhiều vụ việc có khả năng dẫn đến tai nạn là do không được phản ánh vì tâm lý lo ngại ảnh hưởng đến những người liên quan của phi công.

“Nếu không có sự tin tưởng, chúng ta sẽ không bao giờ có được sự thật. Không ai muốn nói thẳng rằng mình đã suýt gặp nguy hiểm,” ông Mansumitchai chia sẻ.

Là liên đoàn đại diện cho khoảng 148.000 phi công tại 70 quốc gia, IFALPA cho biết nhiều sự cố hàng không không được báo cáo do lo sợ bị cấp quản lý hoặc cơ quan chức năng “trừng phạt”. Hiện IFALPA đang thúc đẩy "văn hóa an toàn tích cực" khuyến khích các phi công báo cáo sự thật và thu thập dữ liệu.

Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) đã ban hành hướng dẫn nêu rõ các quốc gia không nên sử dụng dữ liệu an toàn hàng không để làm căn cứ cho các biện pháp kỷ luật, xử lý dân sự, hành chính hoặc hình sự.

ICAO cũng cảnh báo về tình trạng nhiều báo cáo điều tra tai nạn bị chậm trễ hoặc thậm chí không được công bố. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự can thiệp của hệ thống tư pháp hoặc thiếu ý chí chính trị trong việc công khai sự thật.

Gần đây, các vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra tại Kazakhstan, Hàn Quốc, Mỹ hay Canada, đã làm dấy lên lo ngại về an toàn hàng không. Nhiều tổ chức hàng không cũng cảnh báo tình trạng chậm trễ hoặc thiếu các báo cáo điều tra cuối cùng, do sự can thiệp của tòa án hoặc thiếu ý chí chính trị trong việc công bố thông tin.

IFALPA khẳng định rằng chỉ khi nào phi công được đảm bảo sẽ không bị trừng phạt vì nói ra sự thật, thì ngành hàng không mới có thể phát triển một cách an toàn, minh bạch và bền vững.